ارزیابی تحمل به خشکی در برخی از ژنوتیپ‏های گندم دوروم

به منظور شناسایی لاین های متحمل به خشکی و غربال کردن شاخص های تحمل به خشکی تعداد ده لاین پیشرفته گندم دوروم به همراه رقم شاهد دهدشت در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در دو شرایط تنش شدید و تنش ملایم خشکی در منطقه گچساران مورد بررسی قرار گرفتند. بر مبنای صفت عملکرد در شرایط تنش ملایم(yp) و تنش شدید(ys)، شاخص های کمی تحمل به خشکی شامل میانگین بهره وری(mp)، شاخص تحمل(tol)، میانگین هندسی بهره وری(gmp)، شاخص حساسیت به تنش(ssi) و شاخص تحمل تنش(sti) محاسبه گردیدند. ژنوتیپ های شماره 1 و 6 با داشتن میزان مؤلفه اصلی اول نسبتاً بالا و میزان مؤلفه پایین در هر دو محیط به عنوان بهترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند. هم بستگی عملکرد بین دو محیط و شاخص های تحمل خشکی نشان داد که شاخص های gmp و sti مناسب ترین شاخص ها برای غربال سازی ژنوتیپ های گندم دوروم می باشند. نمودار چند متغییره بای پلات نشان داد که ژنوتیپ های 1 و 6 در مجاورت بردارهای مربوط به شاخص های تحمل خشکی یعنی mp، gmp، sti قراردارند و به عنوان متحمل ترین ژنوتیپ ها انتخاب شدند در این تحقیق اختلاف دمای کانوپی گیاه با محیط(ctd) در سه مرحله رشد اندازه گیری گردید که ژنوتیپ های شماره 9، 10 و 6 خنک ترین محیط رشد را دارا بودند. هم بستگی مثبت و معنی دار بین ssi وctd نشان داد که شاخص دمای کانوپی می تواند در تعیین ژنوتیپ های متحمل به خشکی نقش مهمی ایفا کند.